جهان در مسیر تحول
ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که وظایف، فرآیندها و ارتباطات روزمره به گونه‌ای دگرگون شده‌اند که فقط در داستان‌های علمی تخیلی می‌توانستیم تصور کنیم. فناوری از گوشی های هوشمند تا خودروهای های هوشمند، نقش مهمی در پیشرفت بیشتر زندگی ایفا کرده‌اند، فناوری که دنیای صنعت را نیز متحول کرده‌است.
این اتفاق که امروزه به عنوان صنعت ۴.۰ شناخته می‌شود با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت پدیدار شده است. صنعت ۴.۰ در حقیقت یک رویکرد جدید برای دستیابی به نتایجی است که ۱۰ سال پیش به دلیل پیشرفت های تکنولوژی امکان پذیر نبود.
تحول دیجیتال رویکردی است که صنایع مختلف در راستای صنعت ۴.۰ اتخاذ کرده‌اند، تحول دیجیتال با کمک ابزارهای دیجیتال خود به صنایع مختلف کمک می‌کند تا بتوانند دید جامعی نسبت به مشتریان، تولید و نحوه تامین خود داشته باشند. با این حال تحول دیجیتال مفهوم بسیار جدیدی است و سازمان‌ها هنوز با نحوه پیاده‌سازی آن و پاسخ دهی به نوآوری‌های انقلاب صنعتی چهارم به جمع‌بندی نرسیده‌اند.
مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌ها
سال‌ها قبل از پیدایش مفهوم صنعت ۴.۰ سازمان‌ها در نقاط مختلف جهان تلاش برای توسعه اکوسیستم نوآوری خود را با مفاهیمی مانند مراکز نوآوری، شتاب دهنده‌ها و صندوق‌های سرمایه گذاری شروع کرده‌بودند.. رویکرد غالب سازمان‌ها وشرکت‌ها در قبال مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌ها، کسب درامد از ایجاد بستر مناسب برای به سرانجام رساندن ایده‌های نوآورنه استارتآپها بوده است. رویکردی که کسب درامد از استارتآپها (چه به صورت مستقیم از طریق در اختیار قرار دادن زیرساخت و خدمات و چه به‌صورت سرمایه‌گذاری در آن‌ها) نسبت به استفاده از نواوری‌ها در خود سازمان یا شرکت ارجحیت داشته و کمک چشمگیری به بهبود عملکرد داخلی سازمان‌ها نکرده است.
این اشکالات را می‌توان در مورد شتاب‌دهنده‌ها و مراکز نوآوری داخلی نیز بیان کرد. مفاهیمی که از یک دهه گدشته وارد اکوسیستم نوآوری در ایران شده و از سال ۹۵ رشد چشمگیری را تجربه کرده بودند، به دلیل رویکرد درامد محوری که به آن اشاره شد و اشباع ناگهانی اکوسیستم طی سالیان اخیر با افول مواجه شده‌اند. با این وجود در حال حاضر هنوز حدود ۸۰ شتاب دهنده و ۴۰ پارک علم و فناوری فعال در کشور وجود دارد.
شتاب‌دهنده‌ها و مراکز نوآوری در برآورده کردن اهداف خود بسیار موفق عمل کرده‌اند، (تنها در سال ۲۰۲۰ شتاب‌دهده‌ها بیش از ۲۰۰ میلیون دلار در استارت‌اپ‌های نوپا سرمایه‌گذاری کردند) ولی در صنعت ۴.۰ این اهداف با اهداف سازمان‌ها فاصله گرفته‌است.
استودیو تجربه
استودیو تجربه راهکاری بود که سازمان‌های پیشرو جهانی برای پاسخ‌دهی به اهداف جدید خود در صنعت ۴.۰ ارائه کردند، تفاوت اصلی استودیو تجربه با راهکارهای قبلی تعامل بیشتر با سازمان و درک نیازهای فناورانه موجود در آن بود. استودیو تجربه بر خلاف شتاب‌دهنده‌ها که در آن استارتآپها به‌صورت مستقل برای ایجاد نواوری تلاش می‌کردند، در جهت ایجاد یک تعامل و تجربه مشترک که به هم‌آفرینی بین سازمان و استارتآپها بیانجامد حرکت می‌کنند که در نهایت به تولید محصولی در راستای نیازهای سازمان یا تحولات آتی آن ختم می‌شود.
استودیوهای تجربه بر چند اصل استوار هستند:
-
شبکه‌سازی
استودیو تجربه مانند مراکز نوآوری باعث گسترش اکوسیستم سازمان‌ها، مخصوصا اکوسیستم نوآوری آن‌ها می‌شود. این اکوسیستم به دلیل تعامل بین اجزای اکوسیستم و سازمان یا صنعت مادر قوی‌تر از اکوسیستم‌هایی است که فقط افزایش ابعاد آن مدنظر سازمان‌ها قرار می‌گرفت.
-
هم‌آفرینی
هم‌آفرینی فرایند درگیر کردن اعضای اکوسیستم، شرکتهای نوآور و مشتری بالقوه در یافتن و توسعه پیشنهادهای جدید تولید و بهبود کسب‌وکار است. این مورد بیش از اینکه بر یافتن شرکتها یا افراد نوآور متکی باشد به همکاری و دسترسی‌هایی که سازمان در اختیار اعضای اکوسیستم قرار می‌دهد بستگی دارد. سازمان از حالتی که دسترسی‌های خارجی به نوآوری‌ها و فناوری را محدود می‌‌کرده و آن‌ها را به صورت داخلی گسترش می‌داده به سازمانی که زیرساخت‌ها و APIهای خود را با بقیه به اشتراک می‌گذارد تا از تجربیات و آورده‌های خارجی استفاده کند، تبدیل خواهد شد.
-
تجربه و الهام بخشی
تجربه‌های تعاملی یکی از اهداف مهم استودیوهای تجربه است. کار کردن به صورت عملی با فناوری‌ها (فناوری‌های موجود در سازمان و فناوری های شرکتهای خارجی) و دیدن نتایج حاصل از آن برای هر دو طرف حاضر در استودیو تجربه لازم و مفید خواهد بود و برای مدیران در مواجهه با فناوری امکان الهام گرفتن از آخرین تحولات نوآورانه در صنعت را به همراه خواهد داشت.
شرکتهای خارجی تنها در صورت لمس و درک عملی سطح فناوری موجود سازمان می تواند به نوآوری و بهبود سطح آن فکر کند و از طرف دیگر مدیران و متخصصین سازمان فقط با دیدن نتایج حاصل از نوآوری‌های خارجی می‌تواند در مورد به کار گیری آن‌ها تصمیم بگیرند.
تجربه کردن می‌تواند از پیاده‌سازی یک فناوری در سطح کوچک در استودیو تا استفاده از دستگاه‌های تعاملی (AR و VR) یا اجرا کردن یک نواوری نرم افزاری با استفاده از APIهای سازمان و نمایش نتایج آن گسترش پیدا کند.
-
ایده‌های به‌روز
تعاملات با نوآوری‌های خارج از سازمان، به اجرایی و به‌روز بودن ایده‌های خروجی می‌انجامد. این امر به خاطر اینکه شرکتهای نوآور خارجی سعی می‌کنند در رقابت با دیگر شرکتها خود را به‌روز نگه دارد، یک مورد تضمین شده در استودیوهای تجربه است.
تجربیات جهانی
McKinsey & Company
Mckinsey که یکی از بزرگ‌ترین شرکتها در زمینه مشاوره مدیریت در سطح جهان است، با ارائه ایده Experience Studio می‌خواهد فضایی نسبتاً آزاد از زمینه فعالیت‌های روزمره برای الهام بخشیدن، آموزش و ایجاد ارتباطات مورد نیاز برای حرکت بزرگ بعدی به مشتریان ارائه دهد. فضای جدید به طور خاص برای الهام بخشیدن به مدیران با استفاده از فناوری‌های جدید، آموزش و بهبود بینش آن‌ها و نمایش بهترین شیوه‌ها، و ایجاد محیطی امن برای برقراری ارتباط با دیگر مدیران در سراسر جهان ایجاد شده است.
در حال حاضر Mckinsey در۶ شهر جهان ایده استودیو تجربه را اجرا کرده است:
- استودیو تجربه برلین
- استودیو تجربه پاریس
- استودیو تجربه مکزیکوسیتی
- استودیو تجربه سیدنی
- استودیو تجربه تورنتو
- استودیو تجربه نیویورک
این استودیوها بر مبانی زیر پیاده شده‌اند:
الهام بخشی
Mckinsey به کاربران این قابلیت را می‌دهد تا با فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، پلتفرم‌های اشتراکی دیجیتال و واقعیت مجازی تعامل داشته باشند و بفهمند که چگونه می‌توانند فناوری‌ها را در کسب و کار خود از ادغام کنند.
آموزش
Mckinsey کارگاه‌های عملی چابک با موضوعاتی که شامل نمونه سازی سریع، تجزیه و تحلیل پیشرفته، اینترنت اشیا (IoT) و تفکر طراحی می‌شود، را برای مراجعین برگزار می‌کند که در این کارگاه‌ها مهم‌ترین اصل هم‌فکری و همکاری بین شرکت‌کنندگان است.
ارتباط
مشاهده شرکتهای پیشرو در فناوری و نوپا، آشنایی با استعدادهای جدید ، ایجاد مشارکت‌های بالقوه را با نوآوران کلیدی و بزرگ در رویدادهایی که توسط Mckinsey در نظر گرفته شده برای شرکت‌کنندگان در دسترس است تا با روش‌های جدید و تفکرات تازه آشنا شوند.
ساخت و بهبود
شرکت‌کنندکان می‌توانند از افراد، ابزارها و شبکه Mckinsey برای ایجاد، راه‌اندازی و گسترش محصول یا تجارت دیجیتال خود استفاده کنند.
شعبه‌های مختلف شرکت Mckinsey با این ایده اقدام به ساخت استودیوهایی کرده‌اند که در آن‌ها بستری برای توسعه ایده‌ها، روابط و افزایش اطلاعات در فضایی صمیمی و انگیزاننده برای مشتریان فراهم شده است. برای مثال شعبه سیدنی شرکت مکنزی از سه بخش با نام‌هایی از زبان مردم گادیگال (نام سنتی مردمان سرزمین استرالیا) تشکیل شده است:
- والیبانگا به معنای «وارونه کردن»، جایی است که از شما می‌خواهند درک طبیعی خود را به چالش بکشید و ذهنیت خود را وارونه کنید. به این فکر کنید که چگونه می‌توانید آنچه را که قبلاً غیرممکن به نظر می‌رسید کشف کنید.
- بوربانگانا به معنای «دستم را بگیر و کمکم کن تا بلند شوم»، شما را به چالش می‌کشد که ریسک کنید، اما این کار را با حمایت ما انجام دهید. آن‌ها می‌خواهند شما در مورد نحوه حل مشکلات متفاوت فکر کنید. شعار این قسمت این است که: “ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم و شما را در مسیر راهنمایی کنیم و همیشه دانش تخصصی خود را به ارمغان خواهیم آورد.”
- دیالگالا به معنای “در آغوش گرفتن“، به شما امکان می‌دهد نوآوری کنید و با آن‌ها همکاری کنید. برای لذت بردن از این تجربه و درک اینکه کجا هستید و مسیری که می‌خواهید بروید وقت بگذارید.
Accenture
شرکت چندملیتی خدمات حرفه‌ای است که درزمینه ارائه خدمات فناوری، مشاوره اطلاعاتی، مشاور مدیریت، خدمات مدیریت شده، برون‌سپاری فرایندهای تجاری و امنیت رایانه فعالیت می‌کند.
ایده Accenture Liquid Studios فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه سریع فناوری برای کمک به شرکتها در پذیرش فناوری‌ها، مهارت‌ها و روش‌های جدید است.
این استودیو در سه بخش اصلی با شرکتها همکاری می‌کند:
- ایده پردازی: کاربران در طول جلسات تعاملی که در آن از متد تفکر خلاق برای بررسی و حل سریع چالش‌ها استفاده می‌شود، می‌توانند با تیمی کارشناسان همکاری کنند.
- تجربه: در این استودیو آموزش نوآوری‌های تحول آفرین بر اساس تکنولوژی‌های تعاملی و جدید (هوش مصنوعی، بلاک چین، انجام می‌گیرد.
- ساخت: Liquid Studios با استفاده از رویکردهای توسعه سریع مانند Agile و DevOps، ایده‌ها را در چند روز به‌جای چند ماه به اپلیکیشن تبدیل می‌کند.
Accenture تا به حال ۳۱ شعبه از استودیو تجربه را افتتاح کرده است:
تمامی شعب Liquid Studios به یک دیگر متصل هستند. این بدان معناست که مراجعین هر یک از این استودیوها به طیف بسیار وسیع از تجربه و امکانات دیگر شعب نیز دسترسی دارد و از طرف دیگر Accenture نیز از خلق نوآوری‌ها تکراری و دوباره‌کاری جلوگیری می‌کند.
ایده استودیو تجربه شرکت رهپویان دانش و فناوری فرا
ما در مجموعه رهپویان دانش و فناوری فرا به عنوان یک مجموعه ارائه دهنده خدمات مشاوره‌ای فناوری و نوآوری برای مفهوم استودیو تجربه طراحی مفهومی و تفصیلی خود را برای اولین بار در کشور ارائه کرده‌ایم و در حال همکاری برای راه‌اندازی نمونه‌هایی از استودیو تجربه در سطح کشور هستیم.
