شما می‌توانید ساعت‌ها بنشینید و کیک خوردن دیگران را تماشا کنید. اما فقط زمانی که از آن بچشید، خواهید فهمید که کیک دوست دارید یا نه…
چرا؟
واضح است، چون ما از طریق تجربه یاد می‌گیریم.
یکی از روش‌های آموزشی مورد تایید در قرن 21، روش‌های آموزش تجربه‌محور است. این روش بر پایه‌ی آزمون و خطا است. آموزش تجربه‌محور می‌تواند به ایجاد تغییر رفتار پایدار کمک کند؛ زیرا در این روش، به جای تمرکز بر یک عادت، مهارت‌های جدیدی به دست می‌آوریم و رفتارهای جدیدی ایجاد می‌کنیم. طبق مدل یادگیری 70:20:10، هفتاد درصد یادگیری ما از طریق تجربیات و آزمایش‌ها انجام می‌شود. با این حال یادگیری حقیقی، زمانی اتفاق می‌افتد که درباره این تجربه‌ها تامل کنیم.
پروفسور دیوید کُلب، یکی از نظریه‌پردازان آموزش در آمریکا است که کمک قابل‌توجهی به توسعه نظریه آموزش تجربه‌محور کرده است. او موسسه EBLS را که یک موسسه آموزش‌محور است، بنیان‌گذاری کرده است. در این مجموعه، فرد یادگیرنده به جای شنیدن و مطالعه مطالب، دست به تجربیاتی با پشتوانه‌ی علمی می‌زند. پروفسور دیوید کلب گفته است:
“دانش از طریق درک تجربه و تغییر آن حاصل می‌شود.”
تحقیقات نشان داده است که تخصص در یک کار، مستلزم فرایندی مستمر از تجربه، تامل، مفهوم‌سازی و آزمایش است. دیوید کلب، تئوری یادگیری آموزش‌محور را با استفاده از یک چرخه چهار مرحله‌ای نشان داده است. این چهار مرحله در شکل زیر نشان داده شده است.
تجربه عینی
در این مرحله از چرخه یادگیری، فرد به انجام کارهای جدید می‌پردازد، با یک تجربه جدید روبه‌رو می‌شود و از منطقه امن خود خارج می‌شود. این تجربیات می‌تواند هر چیزی در زندگی شخصی یا حرفه‌ای او مانند درست کردن یک غذای جدید، انجام یک وظیفه روزانه در محل کار یا هر چیز دیگری باشد. ما از طریق تجربه می‌توانیم از موفقیت‌ها و شکست‌ها درس بگیریم و همین موضوع است که در آینده تغییر رفتار واقعی را ایجاد می‌کند.
مشاهده تاملی
در این مرحله، برای یادگیری موفقیت‌آمیز از تجربیات خود، باید تامل کنیم. در این مرحله با درنظر گرفتن تجربیات مرحله قبل، به این فکر می‌کنیم که چه چیزی درست پیش رفت و چه چیزی می‌توانست بهتر انجام شود. این مرحله فرصت مناسبی برای یادگیری از دیگران است. در واقع این مرحله، همان تجزیه‌وتحلیل تجربیات است.
مفهوم‌سازی انتزاعی
پس از اینکه ویژگی‌های تعیین‌کننده یک تجربه را شناسایی کردیم و متوجه شدیم که برای بهبود آن می‌توانیم چه کارهای متفاوتی انجام دهیم، نوبت به برنامه‌ریزی و استراتژی‌های طوفان فکری برای موفقیت می‌رسد. در حقیقت، تامل منجربه ایجاد یک ایده جدید یا اعمال اصلاح در فرایندهای موجود می‌شود.
آزمایشگری فعال
و اما در این مرحله، وقت آن رسیده که ایده‌های خود را در دنیای واقعی آزمایش کنید. به هر حال، تا ایده‌ی خود را امتحان نکنید، نخواهید فهمید که عمل می‌کند یا نه. گاهی‌اوقات لازم است تئوری‌ها را رها کنید و وارد دنیای حقیقی شوید. حتی اگر مجبور باشید چندین بار به عقب برگردید، فراموش نکنید که چشیدن طعم موفقیت ارزشش را دارد.
بنابراین، همانطور که گفته شد، آموزش تجربه‌محور یکی از بهترین راه‌هایی است که می‌تواند به یادگیری صحیح و راحت‌تر کمک کند. البته باید این موضوع را به خاطر داشته باشید که آموزش تجربه‌محور نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد. زیرا این نوع از آموزش، به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود و افراد یادگیرنده به حجم زیادی از داده‌ها و اطلاعات دسترسی دارند؛ درنتیجه باید روش‌های مختلفی را برای رسیدن به نتایج مطلوب امتحان کنند. در ادامه، به بررسی مزایای آموزش تجربه‌محور می‌پردازیم:
- تجارب را در دنیای حقیقی می‌سازد.
در آموزش تجربه‌محور از داده‌ها و مفاهیم در کارهای عملی استفاده می‌شود و نتایج واقعی را به همراه دارد. اگر افراد یادگیرنده، تعامل و استفاده صحیح از اطلاعات در شرایط واقعی را بیاموزند، مراحل بعدی را نیز با موفقیت بیشتری طی خواهند کرد.
- فرایند یادگیری را تسریع می‌کند.
یادگیری با اجرای همزمان تاثیر ماندگارتری نسبت به نسبت به یادگیری تئوری دارد. علاوه بر این، آموزش تجربه‌محور به این فرصت را برای افراد فراهم می‌کند که مهارت‌های متعددی مانند حل مسئله و تصمیم‌گیری موثر را بیاموزند.
- فرصت‌های بیشتری برای خلاقیت به وجود می‌آورد.
یادیگری آموزش‌محور به افراد کمک می‌کند تا خلاقیت خود را به کار گیرند و از راهکارهای خلاقانه برای حل مشکلات استفاده کنند. این روش‌های حل مسئله خلاقانه و نوآورانه، منجربه پیامدهای مثبتی در آینده می‌شود.
- تئوری و عمل را ادغام می‌کند.
در آموزش تجربه‌محور، آموخته‌های تئوری و عمل با هم ترکیب می‌شوند. ادغام تئوری و عمل، فرصت‌های جدیدی را برای یادگیری فراهم می‌کند. همچنین در به خاطر سپردن مفاهیم و ایده‌ها در مدت طولانی‌تر کمک می‌کند.
- به یادگیری از خطاها کمک می‌کند.
در آموزش تجربه‌محور، افراد بر روی ایده‌ها کار می‌کنند و ممکن است در حین انجام کارها اشتباه کنند. بنابراین می‌توانند هر بار رویکرد جدیدی را برای بهبود فرایندها به کار گیرند. در این روند، امتحان کردن چیزهای جدید و کنار گذاشتن آن‌ها در صورت بروز خطا به بخش ارزشمندی از فرایند یادگیری تبدیل می‌شود. بنابراین افراد می‌آموزند که از اشتباهات نترسند، بلکه از آن‌ها بهره ببرند و آن‌ها را به خاطر بسپارند.
- منجربه ارتقای مهارت‌های ارتباطی می‌شود.
از طریق آموزش تجربه‌محور می‌توان مهارت‌های ارتباطی را ارتقا داد؛ زیرا این امر مستلزم کار گروهی است. علاوه بر این، کار گروهی، خود می‌تواند منجربه یادگیری بهتر شود.
- در آموزش تجربه‌محور، دستاوردها آشکار هستند.
از آنجا که در آموزش تجربه‌محور، تجارب در دنیای واقعی اتفاق می‌افتند و به دلیل وجود حلقه بازخوردی که با حل مسئله، بازخورد و تمرین مجدد ایجاد می‌شود، دستاوردها آشکار هستند و این امر موجب ایجاد انگیزه بیشتر در افراد یادگیرنده می‌شود. اگر افراد یادگیرنده نسبت به نتایج آگاهی داشته باشند، احتمال تغییر رفتار در آن‌ها افزایش می‌یابد.
استودیو تجربه فضایی را برای افراد، تیم‌ها و استارتاپ‌ها فراهم می‌کند که می‌توانند از طریق تجربه بیاموزند. یکی از قابلیت‌های استودیو تجربه، چرخه تجربه است. این چرخه مراحلی را که برای یادگیری از طریق تجربه اتفاق می‌افتد توصیف می‌کند.
استودیو تجربه
تجربه لمس فناوری
