مدیریت پروژههای پیادهسازی طرحهای توسعه فناوری
امروزه کشورهای درحال توسعه به دنبال مسیرهای پیشرفت و توسعه اقتصادی مبتنی بر فناوری و تکنولوژیهای نوین هستند تا بتوانند شکاف و فاصله موجود خود با کشورهای پیشرفته را کاهش دهند. یکی از الزامات و زیرساختهای کلیدی توسعه فناوری و نوآوری در این کشورها، ایجاد نهادها و جاریسازی مقررات حمایتی و هدایتگر مبتنی بر ویژگیها و نیازهای کلیدی آن کشور است. از این رو اسناد ملی توسعهی فناوری در حوزههای مختلف و اولویت دار تدوین میشوند. یکی از بخشهای کلیدی هر سند ملی توسعه فناوری و نوآوری، طرحهای ملی است که برای رسیدن به اهداف سند تعریف میشوند. این طرحها که ابعاد ملی دارند معمولاً خود شامل چند پروژه و برنامه اجرایی مجزا نیز میشوند و موفقیت کلی طرح وابسته به طی موفقیتآمیز تمامی آن گامها خواهد بود. از این رو بسیار کلیدی است تا نگاهی یکپارچه و هدفمند برای مدیریت پروژههای عملیاتی سازی و پیاده سازی توسعه فناوری در سطح ملی ایجاد گردد. شرکت رهپویان دانش و فناوری فرا، با توجه به تجربه تدوین اسناد مختلف توسعه فناوری در سطح ملی و همچنین تجربه عملیاتی در این حوزه، چارچوبی را برای مدیریت پروژههای پیاده سازی طرح های توسعه فناوری، فراهم نموده است تا با خدمات خود موجب هدایت هرچه بیشتر این طرح ها به سمت اهداف مصوب اسناد بالادستی گردد. در ادامه اجزا و اقدامات درنظر گرفته شده در این چارچوب شرح داده شده است.
گامهای کلی انجام پروژه به شرح ذیل است:
هر طرح توسعه فناوری در سطح ملی، مشتمل بر حضور طیف وسیعی از بازیگران مختلف خواهد بود. از طرفی با توجه به محدودیت منابع، برنامه تخصیص و ارسال منابع نیز بسیار کلیدی است، همچنین پیچیدگی¬های فنی ممکن است موجب خروج از مسیر یا انحراف از اهداف کلان طرح گردد. از این برای آماده سازی بستر مدیریت پروژه های توسعه فناوری در گام اول، منشور ملی طرح تدوین میگردد. در این سند ابتدا دامنه پروژه شامل ذینفعان کلیدی، مسائل اصلی که رفع آن مأموریت طرح را شکل خواهد داد، حوزه های دانشی اصلی و مکمل و نهادهای قانونی و اجرایی درگیر مشخص خواهند شد. بر اساس دامنه ی شناسایی شده برای طرح خروجی¬های اصلی و خروجی¬های که منتج به آن¬ها می شوند و زمانبندی رسیدن به سطوح مختلف خروجی¬های طرح تعیین خواهد شد. با توجه به اینکه رسیدن به این خروجی¬ها نیازمند بررسی مسیر حرکت و جلوگیری از بروز موانع عملیاتی و اجرایی است، لازم است تا ضمن شناسایی ریسک¬های مدیریت توسعه فناوری، الزامات کلیدی شناسایی شده و متناسب با آن¬ها معیارهای ارزیابی میزان پیشرفت طرح تدوین گردد. خروجی بخش اول بسته¬ای عملیاتی خواهد بود که در مراحل مختلف مدیریت پروژه به عنوان راهنمای عمل شناخته خواهد شد.
با توجه به منشور مدیریت پروزه طرح ملی، در این مرحله ترجمه عملیاتی طرح صورت خواهد گرفت. بر این اساس اقدامات اساسی طرح مشخص خواهند شد و در ابعاد مختلف خلق دانش، توسعه فنی، انتشار دانش، تأمین مالی، انجام آزمایش¬ها، کارافرینی، هدایت¬گری و تنظیم مقررات و شکل¬دهی به بازار، مشخص خواهند شد و نتایچ و انتظارات از آن¬¬ها نیز شفاف می¬گردد. این امر موجب می¬گردد تا ضمن توازن فعالیت¬ها بین بازیگران مختلف، امکان ارزیابی و بررسی دقیق¬تر امور فراهم گردد. در این بخش، کارگروه¬های فنی و پنل¬های خبرگی به منظور مشارکت حداکثری ذینفعان و استفاده از تمامی نقطه نظرات تشکیل خواهند شد. تلاش بر این خواهد بود تا با مشارکت ذینفعان، برنامه نهایی تقسیم کار ضمن پذیرش در جامعه¬ی توسعه فناوری، اجرایی و مبتنی بر واقعیات کشور تدوین گردد.
بعد از شروع به کار بازیگران مختلف در قسمت های متفاوت طرح ملی، گستره¬ی وسیعی از شخصیت¬های حقیقی و حقوقی با تنوع بالایی از وظایف به فعالیت خواهند پرداخت. از این رو یک نهاد متمرکز و متشکل از نمایندگان بازیگران کلیدی، ایجاد خواهد شد تا با استفاده از رصد شاخص های کلیدی طرح ملی، عوامل مختلف از جمله زمانبندی، هزینه¬ها، پیشرفت عملیاتی و میزان حصول نتایج مورد انتظار را رصد نماید. شرکت رهپویان دانش و فناوری فرا با ایجاد دفتر کنترل و پایش طرح ملی توسعه فناوری، نهادها و سازوکارهای لازم برای این امر را فراهم خواهد نمود. این دفتر به صورت منظم جلسات بررسی اقدامات را برگزار نموده و گزارش¬های مورد نیاز را جهت ارزیابی کمیت و کیفیت پیشرفت امور تهیه خواهد نمود. در این بخش تلاش خواهد شد تا متره و برآورد تخصصی توسعه فناوری در آن حوزه خاص نیز تدوین گردد تا راهنمای ارزیابی و پیش¬بینی¬های آینده قرار گیرد.