اکوسیستم سلامت شاهد تغییری بزرگ در نحوه ارائه و مصرف خدمات است و اغلب این تغییرات در حال رخ دادن در بستر فناوری است. سلامت الکترونیک، یک زمینه نوظهور از برخورد انفورماتیک، پزشکی، بهداشت عمومی و تجارت است که میتوان آن را به عنوان یک حرکت عمومی جهانی توصیف کرد. فناوری سلامت دیجیتال به استمرار مراقبتها از بدو تولد تا پایان زندگی و در دوران سلامت و بیماری افراد جامعه کمک چشمگیری میکند. درحقیقت، سلامت دیجیتال میتواند باعث کاهش ناکارآمدیها، بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی، افزایش کیفیت و کاهش هزینهها شود.
رشد سریع فناوریها در حوزه سلامت و افزایش تقاضای کسبوکارها برای استفاده از ظرفیت فناوری در ارتقاء سلامت در سراسر جهان، سبب شده است تا مطالعات گستردهای در این حوزه صورت بگیرد. با توجه به اهمیت موضوع و چالشهای موجود در حوزه سلامت در ایران، ما در شرکت رهپویان دانش و فناوری فرا بر آن شدیم تا به مطالعه بیشتر و بررسی فناوریهای سلامت دیجیتال در جهان بپردازیم. در ادامه به مطالعات انجام شده در این زمینه که توسط شرکت مشاوره دیلویت منتشر شده است، اشاره میکنیم.
مطالعات موردی جهانی در رابطه با تحول مراقبتهای بهداشتی
در سراسر جهان، کشورها و سازمانهای مراقبتهای بهداشتی، در حال پیشرفت در استفاده از فناوری اطلاعات سلامت به منظور بهبود نتایج هستند و راه را برای آینده سلامت هموار میکنند.
خلاصه مدیریتی
ممکن است اینطور به نظر برسد که سیستمهای مراقبتهای بهداشتی و چالشهای آن، بومی و منحصربفرد هستند؛ اما در حقیقت شباهتهای موجود، بیشتر از تفاوتهاست. در سراسر دنیا، سیستمهای مراقبت بهداشتی با توان کم مالی، دسترسی نابرابر به مراقبتهای بهداشتی، نتایج نامساعد و افزایش تقاضا برای خدمات ناشی از جمعیت در حال رشد با طول عمر بیشتر، دستوپنجه نرم میکنند.
اطلاعات بهداشتی و فناوریهای دیجیتالی میتوانند در مقابله با این چالشها، پشتیبانی از اهداف سلامت جمعیت، بهبود تجربه مصرفکنندگان و هدایت بینشها به سمت شرایط سلامت، کمککننده باشند. دیلیوت در گزارش خود، نمونههایی از برنامههای خصوصی و عمومی با نتایج ثابت شده معرفی کرده است که رویکردهای خلاقانهای را برای مشکلات متداول ارائه میدهند. با این کار، مشاهده برخی از ویژگیها و قابلیتهای احتمالی برای یک سیستم سلامت در آینده قابل مشاهده خواهد بود.
تحقیقات دیلویت نشان میدهد که مراقبتهای بهداشتی در آینده از سه جهت متمایز از امروز خواهد بود:
- تمرکز بر پیشگیری و تندرستی: با پیشرفت در تشخیص زودهنگام، وجود تکنولوژیهایی برای رفع مشکلات بهداشتی قبل از اینکه به مشکل تبدیل شوند و استفاده از اقتصاد رفتاری برای تشویق به مشارکت، مراقبت به پیشگیری از بیماری تبدیل میشود و از مفهوم “مراقبتهای بهداشتی” دور خواهیم شد. در عوض، سلامت به عنوان مفهومی گستردهتر در نظر گرفته میشود که با مفاهیم مرتبط با رفاه ذهنی، مالی و معنوی در میآمیزد. علاوه بر این، مراقبت براساس نیازهای مصرفکنندگان سازماندهی میشود و بیشتر مراقبتها در خارج از مراکز درمانی و در خانه، محل کار، مدرسه و اجتماع انجام میشود.
- این موضوع، به ویژه در مطالعات هند و شیلی برجسته است. یک برنامه کاربردی، عملکرد کارکنان بهداشت و درمان جامعه را افزایش داده و به بهبود نتایج چشمگیر سلامت مادر و نوزاد در مناطق روستایی هند، کمک کرده است و ترکیبی از نظارت از راه دور، هوشمصنوعی و حمایتهای تغذیهای و روانی، باعث بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماریهای مزمن در شیلی شده است.
- دادهها و پلتفرمهای تعاملپذیر: این مورد به بیماران، پزشکان بالینی و مراقبین، برای کمک به تصمیمگیری در رابطه با پیشگیری، تشخیص و درمان آگاهی میدهد. ابزارهای پشتیبانی تصمیم، کارایی و اثربخشی مراقبت را بهبود میبخشند: تکنولوژی، پزشکان را از انجام بسیاری از وظایف اداری خلاص میکند، به تشخیص و درمان کمک میکند و بررسیهای ایمنی بیشتری ارائه میدهد.
- ما به چهار نمونه امیدوارکننده از دادهها و پلتفرمها اشاره میکنیم. پلتفرمهای ملی فناوری اطلاعات سلامت (HIT) در استونی، هلند و استرالیا زمینه را برای کنترل بیماران بر اطلاعات سلامتشان و رد و بدل کردن دادههای امن و تعاملپذیر بین ارائهدهندگان فراهم کرده است. یک سیستم بیمارستانی از ایالات متحده (Geisinger)، از طریق تجزیهوتحلیل سنتی و هوشمصنوعی، به پیشرفتهای زیادی در کیفیت و کارایی دست پیدا کرده است.
- مشارکت و توانمندسازی مصرفکنندگان: ما انتظار داریم که نگرشها و رفتارهای مصرفکنندگان به سمت مشارکت بیشتر در سلامت فرد تغییر کند. با مشاهده و کنترل کامل اطلاعات سلامت آنها، مصرفکنندگان قادر خواهند بود فعالیتهای زیادی را که امروزه نیاز به حضور پزشک دارد، انجام دهند و ابزارهای تکنولوژیکی، متناسب با اهداف سلامت مصرفکنندگان، مراحل و شیوه زندگی، به آنها کمک میکنند تا از خود و خانواده خود، مراقبت کنند.
سه مطالعه موردی در گزارش دیلویت، پتانسیل مشارکت مصرفکنندگان در بهبود نتایج را نشان میدهد. اپلیکیشن CANImmunize، مصرفکنندگان کانادایی را قادر میسازد تا برنامه واکسیناسیون خانوده خود را مدیریت کرده و الزامات پیچیده واکسیناسیون در ایالتها را دنبال کنند. سرویس پاسخگویی اضطراری (MDA)، مجموعهای از برنامهها را ایجاد کرده است که کاربران حاضر در شرایط اورژانسی را با تیمهای پاسخگویی اضطراری، داوطلبان آموزشدیده که قادر به رسیدن به محل حادثه قبل از آمبولانس هستند و سایر افرادی که داروهای اضطراری حمل میکنند، متصل میکند؛ و برنامه بازیدرمانی الکترونیکی (SPARX)، به بهبود تابآوری عاطفی در بین جوانان مبتلا به افسردگی نیوزلند کمک میکند.
امیدواریم مطالعات موردی مطرح شده در این گزارش، برای خوانندگان درمورد مراقبتهای بهداشتی دیجیتالی در آینده، نحوه آمادگی سازمانها و نقش آنها در آینده الهامبخش باشد.
معرفی
شرکت دیلویت هدف خود را از انجام این تحقیق، ایجاد مجموعه منتخبی از مطالعات موردی در سراسر جهان عنوان کرده است که به شرح زیر میباشد:
- شناسایی کاربردهای موفق دادهها و فناوری اطلاعات سلامت در پیشبرد اهداف سلامت افراد، تمرکز بر دستاوردهایی که با فناوریهای قدیمی امکانپذیر نبود.
- بررسی رویکردهای مختلف برای حل چالشهای متداول و ترسیم درسهای کاربردی
مطالعات موردی گردآوری شده، نمایشی جامع از کاربردهای نوآورانه از فناوریهای اطلاعات سلامت یا کشورها نیست. این مطالعات، نشاندهنده چگونگی مفاهیم آینده سلامت در حال حاضر هستند. تصویر (1)، پراکندگی جغرافیایی مطالعات موردی را نمایش میدهد:
شکل 1- پراکندگی جغرافیایی مطالعات موردی
مراقبتهای بهداشتی آینده، متفاوت از امروز خواهد بود…
دیلویت پیشبینی میکند که مراقبتهای بهداشتی آینده، از سه جهت متمایز از مراقبتهای بهداشتی امروز خواهد بود.
- مراقبت از بیماری به پیشگیری تبدیل میشود.
- دادهها و پلتفرمهای تعاملپذیر، جریان دادهی رایگان و امن را بر اشخاص، جمعیتها، موسسات و محیط امکانپذیر میکنند. بینشهایی که از این دادهها به دست میآید، آگاهی لازم برای تصمیمگیری در مورد سلامت را میدهد.
- افزایش مشارکت و توانمندسازی مصرفکنندگان، نگرشها و رفتارها را به سمت سلامت بیشتر افراد سوق میدهد.
دیلویت برای تهیه گزارش خود، در مورد ویژگیهای سیستم مراقبتهای بهداشتی در آینده، قابلیتهای تکنولوژیکی مورد نیاز برای دستیابی به آن در آینده و قابلیتهای غیرتکنولوژیکی که باید حضور داشته باشند، با شش متخصص HIT مشهور جهان مصاحبه کرده است؛ که اکثر یافتههای این مصاحبه با دیدگاههای دیلویت مطابقت دارد. (شکل (2) را مشاهده کنید.)
شکل 2- یافتههای کلیدی از مصاحبه با متخصصان HIT: ویژگیهای سیستمهای مراقبت بهداشتی در آینده
کارشناسان شرکتکننده در مصاحبه تاکید کردند که تغییر در مراقبتهای بهداشتی آینده به چیزی فراتر از فناوری نیاز دارد؛ باید شامل موارد زیر باشد:
- محیط نظارتی حمایتی
- فرهنگ نوآوری
- تعهد رهبران به کیفیت پزشکی و سلامت عمومی
- چارچوب نظارت بر دادههای بنیادی
- حمایت عمومی مبتنی بر سواد دیجیتالی و بهداشتی و اعتماد به موسسات
مطالعات موردی
هر مطالعه موردی در تحقیقات انجام شده، عناصری از چشمانداز آینده را ارائه میدهد و نشان میدهد که چگونه عوامل تکنولوژیکی و غیرتکنولوژیکی به موفقیت کمک کردهاند. دیلیوت مطالعات موردی خود را با توجه به موضوعات آینده سلامت در سه بخش به شرح زیر تقسیم کرده است.
- تمرکز بر پیشگیری و تندرستی
- دادهها و پلتفرمهای تعاملپذیر
- مشارکت و توانمندسازی مصرفکنندگان
دیلویت در هر مطالعه موردی، بر عوامل غیرتکنولوژیکی که به موفقیت کمک کردهاند، نیز تاکید کرده است. در ادامه به بررسی دقیق مطالعات موردی انجام شده توسط دیلویت خواهیم پرداخت.
منبع: Deloitte