تدوین و بهبود مدل کسب و کار

هر کسب و کاری برای موفقیت خود نیاز به درآمدزایی دارد. این درآمد از محصولات یا خدمات ارائه شده توسط کسب و کار قابل حصول می‌باشد. اما این درآمدزایی نیاز به شناخت و درک صحیح از شاخص‌های مختلف دارد که هر یک به تنهایی و در ارتباط با یکدیگر بر سازوکارها و شرایط کسب و کار تاثیرگذار می‌باشند. برخی از این موارد مشتریان محصول/ خدمت، کانال ارتباطی با مشتریان، ارزش ارائه شده ما برای مشتریان، هزینه‌ها و … می‌باشند که توجه به هر یک برای موفقیت در ارائه محصول/ خدمت از اهیمت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.

مجموعه موارد موثر در تشکیل مدل کسب و کار در بسته‌ای به عنوان بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvas طراحی شده است که برای هر کسب و کاری توجه به این مدل و تشکیل موثر این بوم می‌تواند پایه‌ای بسیار کاربردی برای موفقیت در عرصه صنعت باشد.

باهم تغییر ایجاد می‎کنیم.

 

رویکرد فرا

تیم مجموعه فرا در طراحی مدل کسب و کار با توجه به فاکتورها و عوامل اساس یک مدل کسب و کار، اقدام به تدوین یا بهبود مدل کسب و کار می نماید:

 

گام اول: شناسایی بخش بندی مشتریان

در این گام به دنبال پاسخ گفتن به سوالاتی نظیر آنکه برای چه کسی ارزش آفرینی می‌کنیم؟ یا مهم‌ترین مشتریان ما چه کسانی هستند؟ می‌باشیم. شناخت انبوه، گوشه‌ای یا چندوجهی بودن بازار در این مرحله صورت خواهد گرفت.

گام دوم: تعیین نحوه ارتباط با مشتریان

سوالات اصلی که در این مرحله باید به دنبال پاسخگویی بدان‌ها باشیم را می‌توان در چند سوال اساسی زیر تقسیم نمود:
هربخش از مشتریان انتظار برقراری و حفظ چه نوع رابطه‌ای را از ما دارند؟ کدامیک از این رابطه‌ها برقرار شده است؟ این روابط چگونه با بقیه مدل کسب‌وکار ما عجین می‌شوند؟ چقدر هزینه‌بر هستند؟

گام سوم: تعیین کانال‎های توزیع

در این قسمت نحوه دسترسی مشتریان به کالا/ خدمات خود را مشخص می‌کنیم. اینکه بخش‌های مشتریان می‌خواهند که از طریق چه کانال‌هایی به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم؟ هم‌اکنون چگونه به آن‌ها دسترسی داریم؟ کانال‌های ما چگونه یکپارچه شده‌اند؟ کدام‌یک بهتر عمل می‌کند؟ کدام یک به صرفه‌تر هستند؟ ما چگونه آن‌ها را با کار روزمره مشتریان هماهنگ می‌کنیم؟ در این قسمت معین می‌گردند.

گام چهارم: بررسی و تببین ارزش پیشنهادی

تمام افراد فعال در کسب و کار باید بدانند که به مشتریانمان چه ارزشی ارایه می‌دهیم؟ به حل کدامیک از مسایل مشتریانمان کمک می‌کنیم؟ بسته پیشنهادی ما (آمیخته محصولات و خدمات) به هر بخش از مشتریان ما چیست؟ کدامیک از نیازهای مشتریان را ارضا می‌کینم؟ این موضوعات به ویژه برای فروشنده نهایی که به طور مستقیم با مشتری نهایی محصول ما در ارتباط می‌باشند مهم است.

گام پنجم: شناسایی فعالیت‌های اصلی

با مشخص نموده ارزش‌های پیشنهادی در این قسمت باید تعیین کنیم که ارزش پیشنهادی ما به چه فعالیت‌های اصلی نیاز دارد؟ کانال توزیع ما چه؟ ارتباط با مشتریان چه؟ جریان درآمد چطور؟

گام ششم: شناسایی منابع اصلی

برای آنکه موارد پیشین محقق شوند منابع اصلی که باید تامین بشوند چه می‌باشند؟ ارزش پیشنهادی ما به چه منابع اصلی نیاز دارد؟ کانال توزیع ما چطور؟ ارتباط با مشتریان؟ جریان درآمد؟

گام هفتم: شناسایی، تعیین و اولویت بندی شرکای کلیدی

شرکای کلیدی ما که هستند؟ تامین‌کنندگان کلیدی ما که هستند؟ چه منابع اصلی را از شرکایمان بدست می‌آوریم؟ شرکایمان چه فعالیت‌های اصلی را انجام می‌دهند؟
این سوالات و مواردی مشابه از این جنس در این قسمت باید تعیین گردند.

گام هشتم: تعیین جریان های درآمدی نوآورانه

مشتریان ما واقعا برای چه ارزشی مایلند پول بپردازند؟ آن‌ها هم‌اکنون برای چه چیزی پول می‌دهند؟ ترجیح می‌دهند که چگونه بپردازند؟ هر جریان درآمد چگونه در درآمد کل شرکت مشارکت دارد؟

گام نهم: تعیین ساختار هزینه‌ها

در این بخش باید مشخص کنیم مهم‌ترین هزینه‌های مدل کسب‌وکار ما کدامند؟ گرانترین منابع اصلی ما کدامند؟ گرانترین فعالیت‌های اصلی کدامند؟

با طراحی و تدوین 9 گام فوق بوم مدل کسب و کار طراحی می‌گردد. این بوم رایج‌ترین مدل طراحی Business Model می‌باشد که قابلیت توسعه برای کسب و کارهایی در اندازه‌های متفاوت و در دوره‌ عمرهای مختلف را دارد.
مجموعه رهپویان دانش و فناوری فرا با تکیه بر مراحل فوق در تعریف مدل‌های کسب و کار و بازطراحی حرفه‌ای و اصولی BM یک کسب و کار استفاده می‌نماید.

گام دهم: تدوین برنامه عملیاتی پیاده سازی مدل کسب وکار

در این گام جهت اجرایی نمودن مدل کسب وکار تدوین شده، برنامه¬ای عملیاتی با در نظر گرفتن منافع تمامی ذینفعان تدوین و پیشنهادات جهت پیاده سازی آن ارائه خواهد شد. این بسته پیشنهادی شامل زمانبندی، هزینه ها و اولویت اقدامات نیز می باشد.

گام یازدهم: برگزاری کارگاه آموزشی بروزرسانی مدل کسب وکار

در گام نهایی با حضور مدیران ارشد و کارکنان تجاری بنگاه اقتصادی، کارگاهی جهت آموزش نحوه تدوین و بروزرسانی مدل کسب وکار برگزار خواهد شد تا در این فرایند چارچوب و شیوه تدوین مدل کسب وکار نیز به سازمان انتقال یابد.