کسب و کارهای خانوادگی و فرصت های پیش رو

کسب و کارهای خانوادگی قدیمی ترین و مهمترین سازمان ها در جهان می باشند. این کسب و کارها که از جایگاه مهمی در اقتصاد جهان برخوردار هستند، به سرعت در حال توسعه می باشند. داده ها و آمارها نشان می دهد که امروزه خانواده ها به طور فزاینده ای درگیر فعالیت های تجاری هستند. در صورتی که تمرکز خانواده در مالکیت و کنترل شرکت ها از یک شرکت با شرکت دیگر متفاوت است. ادبیات موجود در جهان هم تفاوت در مدلهای کسب و کار خانوادگی و ساختار حاکمیت آن ها را تصدیق می کند. با این حال، سازمان ها و شرکت هایی هم که بهترین ساختار حکمرانی مشاغل خانوادگی را ارائه می دهند، دچار نقص هستند. از مشاغل خانوادگی انتظار می رود در صورت وجود رهبری و مدیریت موثر ، به عملکرد عالی و اهداف تجاری برسند. به طور مشابه، شرکتهای تحت مالکیت خانوادگی و مدیریت شده در سطح جهانی به دلیل شرایط نهادی غالب افراد جامعه ، دارای عملکرد مثبت و منفی تلقی شده اند. اکثر دانشمندان بر این عقیده اند که خانواده هایی که در مالکیت و مدیریت مشاغل دخیل هستند، باید از بهترین مدل های تجاری که می تواند به علایق اعضای خانواده نزدیک باشد، آگاهی داشته باشند.

مشاهده می شود که تعاریف مختلفی از مشاغل خانوادگی در ادبیات وجود دارد. در بعضی از مقالات، کسب و کارهای خانوادگی به عنوان ساختارهای تجاری مشخص شده توسط یک یا چند نفر از اعضای خانواده تعریف می شوند. در تعریف دیگر، کسب وکاری که جایگاه های مدیران ارشد و بیشتر سهام، در اختیار اعضای خانواده است و هدف نهایی اعضاء انتقال این کسب و کار به نسل های آینده می باشد معرفی شده اند. هنگامی که ساختار کسب و کارهای خانوادگی مورد بررسی قرار می گیرد ، مشاهده می شود که فرآیندهای اصلی تجارت مانند تولید، بازاریابی، حسابداری، امور مالی و منابع انسانی توسط اعضای خانواده مدیریت می شود. به این دلیل که اعضای خانواده با قرار گرفتن در جایگاه سهامدار و مدیر در راستای حفظ دارایی های خود تلاش می کنند. عنصر دیگری که در تعریف کسب و کارهای خانوادگی برجسته است ، پایداری است. بر این اساس ، آنها بنگاه هایی هستند که سرپرست خانواده یا شخصی که از خانواده حمایت می کند در رأس تجارت قرار دارد و حداقل دو نسل در آن مشغول به کار می باشند.

ارزشها ، فرهنگ و اهداف خانواده نیز بر عملکرد کسب و کارهای خانوادگی تأثیر می گذارد. دانشمندان بر همپوشانی بین سیستم خانواده و سیستم تجاری در کسب وکارهای خانوادگی تأکید می کنند. بر این اساس ، هرچه همپوشانی بیشتر باشد، نفوذ خانواده بیشتر است. این تأثیر بسته به نحوه تصمیم گیری و اقدامات شرکت تحت تأثیر ارزشها ، فرهنگ و هنجارهای خانواده افزایش می یابد. بنابراین ، خانواده از طریق مکانیسم های رسمی و غیررسمی بر تجارت تأثیر می گذارد.

نقاط قوت و ضعف کسب و کارهای خانوادگی

کسب و کارهای خانوادگی به دلیل ساختار منحصر به فرد خود دارای نقاط قوت و ضعف هستند. توسعه جنبه های سودمند و قوی کسب وکارهای خانوادگی و ایجاد راه حل برای جنبه های ضعیف آن برای پایداری تجارت مفید خواهد بود. در جدول زیر به تعدادی از این نقاط قوت و ضعف اشاره شده است.

همانطور که در جدول بالا نشان داده شده است، کسب و کارهای خانوادگی دارای نقاط قوت و ضعف هستند. تعهد اعضای خانواده به ارزشها و اهداف مشترک و ارتباط موثر بین اعضای خانواده به عنوان فرصتهایی برای توسعه مشاغل در نظر گرفته می شود. علاوه بر این، در کسب وکارهای خانوادگی، استفاده از ثروت خانوادگی در دستیابی به منابع مالی راه حل مناسبی می باشد. اعضای خانواده نسبت به یکدیگر در حفظ موجودیت اقتصادی خود مسئول هستند. علاوه بر این، مزایای مهم مشاغل خانوادگی شامل تصمیم گیری سریع ، انعطاف پذیری بیشتر در عمل ، جهت گیری طولانی مدت ، تعهد پویا و انگیزه در عملیات تجاری است. از سوی دیگر ، معایب مهمی وجود دارد که در کسب وکارهای خانوادگی با آنها مواجه می شویم که شامل؛ اختلافات خانوادگی، تبعیض جنسیتی، مقاومت در برابر تغییر و شیوع پدرسالاری موانع عمده در تأمین مدیریت حرفه ای این کسب و کارها می باشند.

کسب و کارهای خانوادگی بر شایستگی های اصلی خود برای ایجاد مزیت رقابتی در بازارهای محلی و یا بین المللی تمرکز می کنند. طول عمر این کسب و کارها معمولاً محدود به موسس یا نسل دوم است و به سختی می توان به پایداری آنها دست یافت. گزارش ها حاکی از آن است که دلیل اصلی شکست این پایداری، ناتوانی در انطباق با تحولات بازار و فناوری است. اندیشمندان بیان می کنند که کسب و کارهای خانوادگی که روی نوآوری سرمایه گذاری می کنند، احتمال بقای طولانی مدت خود را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. این یک شرط مهم برای کسب و کارهای خانوادگی بلندمدت است که شامل نوآوری هایی باشد که عصر دیجیتال را با فرایندهای تجاری آنها سازگار می کند.

به طور کلی فرآیند دیجیتالی شدن، که از اواخر قرن بیستم آغاز شد و در دهه 2000 سرعت گرفت، باعث تغییرات اساسی در ساختار شرکت‌ها و شیوه های تجارت شد. فرآیند دیجیتالی شدن، که با دیجیتالی شدن داده های آنالوگ آغاز شد، مرحله تحول دیجیتال را با برنامه هایی آغاز کرد که دنیای فیزیکی را به دنیای اطلاعات مجازی متصل می کند. تحول دیجیتال به عنوان یک تحول استراتژیک که توسط فناوری‌های دیجیتالی هدایت می شود، کسب و کارها را تحت تاثیر قرار می دهد و بر مدل های کسب و کار و عملکرد نظری تأثیر می گذارد و پیشرفت‌های قابل توجهی را در تجارت ایجاد می کند. تحول دیجیتال فقط بهبود زیرساخت فناوری یا نرم افزار مورد استفاده شرکت نیست بلکه این فرایندی است که چشم‌انداز ، ساختار سازمانی و فرهنگ تجارت را تغییر می دهد. تحول دیجیتال، که به ویژه در پنج سال گذشته در دستور کار بوده است، یک تغییر تکاملی است که در فناوری های دیجیتالی مانند رسانه های اجتماعی، تجزیه و تحلیل کلان داده ها، محاسبات ابری و اینترنت اشیاء مورد استفاده قرار می گیرد.

در همین راستا، شرکت رهپویان دانش و فناوری فرا به عنوان مشاور تحول دیجیتال کسب و کارهای مختلف از جمله کسب و کارهای خانوادگی، خدمت مشاوره تحول دیجیتال را ارائه می کند.

در مقاله های بعدی به ارتباط تحول دیجیتال با کسب و کارهای خانوادگی پرداخته خواهد شد.

نویسنده: امین شمس